Door de verbeterde waterkwaliteit van de Schelde en haar zijrivieren, zijn onder andere knijten opnieuw in opmars. Ze worden waargenomen op verschillende plaatsen langs onze getijdenrivieren, op plaatsen met natuurlijke oevers en getijdennatuur. De aanwezigheid van knijten wordt gemonitord door de Universiteit Antwerpen, zodat er maatregelen kunnen worden genomen op plaatsen waar er hinder ontstaat. Deze zomer werd er ter hoogte van het Klein Broek in Elversele een verhoogd aantal knijten waargenomen. Omdat het ecosysteem in dit gebied nog in ontwikkeling is, zijn er nog te weinig natuurlijke vijanden aanwezig. Daarom nemen we extra maatregelen om de hinder voor de buurtbewoners te beperken.

Regulering van waterstromen

Om de knijtenpopulaties verder onder controle te krijgen, wordt de in- en uitstroom van water naar en van het Klein Broek tijdelijk gereguleerd. Deze aanpak zorgt ervoor dat we via een tijdelijke ingreep een evenwichtige en duurzame situatie kunnen laten ontstaan in het gebied. Het is essentieel dat de natuurontwikkeling in het gebied niet wordt tegengewerkt. Het is namelijk door een duurzaam ecosysteem op te bouwen, dat ook de knijten in aantal zullen verminderen. De natuurontwikkeling stoppen of tegenwerken kan immers net overlast in de hand werken. De werkzaamheden op het terrein worden momenteel voorbereid. We hopen tegen begin november te kunnen starten met de effectieve werken.

Droogzetten van de noordwestelijke slibvlakte

In het noordwestelijke deel van het Klein Broek was een stuk van het gebied opgeslibd. Deze zone werd inmiddels succesvol drooggezet. Binnenkort brengen brengen we in deze zone rietwortels aan. Dit versnelt de ontwikkeling van een rietkraag, wat op lange termijn een natuurlijk habitat biedt voor diverse diersoorten en de ecologische waarde van het gebied versterkt. Deze maatregel helpt ook om het gebied aantrekkelijker te maken voor de lokale fauna en flora, terwijl het een buffer biedt tegen hinder door insecten zoals knijten.

Verlenging van het ontpolderingsproces Groot Broek

Ook voor de werken aan het nabijgelegen projectgebied Groot Broek nemen we preventieve maatregelen. De ontpoldering van dit gebied zal zeer geleidelijk verlopen. In de eerste fase zal het gebied via de sluizen verbonden worden met de Durme. Deze aanpak zorgt ervoor dat de natuurlijke processen geleidelijk hun gang kunnen gaan en er voldoende tijd is om natuurlijke predatoren van knijten naar het gebied te lokken. We zorgen er voor dat er al voldoende natuurontwikkeling aanwezig is, alvorens we het gebied volledig teruggeven aan de rivier. We helpen de natuur dus een handje bij het aantrekken van natuurlijke vijanden van knijten.

Voortzetting van het pilootproject knijtenvallen

Sinds de start van het pilootproject in 2023 worden in het Zeescheldebekken knijtenvallen getest en de knijtenpopulaties in kaart gebracht. Ook in de buurt van het Klein Broek werden in 2024 13 vallen geplaatst langs de Durmedijk in Elversele. Met grote vallen wordt er getest of de exponentiële populatiegroei van knijten kan worden afgeremd om zo actief knijten te bestrijden. Kleinere vallen dienen om de populaties te monitoren en de effectiviteit van de vallen te optimaliseren. Deze milieuvriendelijke knijtenvallen werden ontwikkeld door het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). Deze winter blijven de vallen rond het Klein Broek staan, zodat ze zo vroeg mogelijk in het voorjaar knijten kunnen vangen.

Natuurlijke balans en toekomstgerichte aanpak

Onze inzet blijft gericht op het zoeken naar een evenwichtige oplossing die zowel de biodiversiteit bevordert als hinder voor de lokale gemeenschap beperkt. Knijten maken deel uit van een gezond ecosysteem met een goede waterkwaliteit en zullen dus niet verdwijnen. Wel blijven we ons inzetten om op plaatsen waar er hinder ontstaat, maatregelen te nemen. Hiervoor volgen we steeds het advies van het Agentschap Natuur en Bos (ANB), het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO), Universiteit Antwerpen (UA) en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN).